Vraag 1:

Waarom is kennis van ethologie essentieel als je gedragsproblemen bij paarden wilt herkennen of voorkomen?

Antwoord:
Ethologie leert ons objectief kijken naar gedrag, zonder menselijke interpretatie of emotie. Je leert bijvoorbeeld zien wat stress-signalen zijn en wanneer een paard zich comfortabel voelt. Die neutrale blik is cruciaal, want alleen dan kun je gedrag goed inschatten en gepast reageren. We gebruiken in de les ook videoanalyses en wetenschappelijke tools zoals het opstellen van een ethogram. Dat maakt deze kennis niet alleen theoretisch, maar direct toepasbaar. Hierdoor kunnen cursisten sneller signalen oppikken die duiden op ongemak of spanning, wat cruciaal is voor veilige en respectvolle omgang met paarden.

Vraag 2:
Wat gaan deelnemers precies leren over de sociale organisatie van paarden, en waarom is dat belangrijk voor hun dagelijks contact met paarden?

Antwoord:
In deze les duiken we in hoe paarden van nature sociaal georganiseerd zijn: in harems en jongemannen-groepen met duidelijke rollen en communicatiestructuren. Deze kennis helpt mensen om het gedrag van hun paard beter te begrijpen, bijvoorbeeld waarom een paard gespannen wordt in isolatie of waarom het sociaal contact zoekt of juist vermijdt. Door deze natuurlijke behoeften te herkennen, kunnen we het welzijn verbeteren én voorkomen dat sociaal gemis zich uit in probleemgedrag zoals stereotiepe bewegingen. We gebruiken hierbij inzichten uit de gedragswetenschap en recente onderzoeken naar paardenwelzijn.

Vraag 1:
Wat leren studenten over hoe paarden leren, en waarom is dat fundamenteel in de omgang en training van paarden?

Antwoord:
Studenten krijgen inzicht in leerprincipes zoals operante conditionering en klassieke conditionering, ondersteund door wetenschappelijke theorieën. Dit helpt hen begrijpen waarom bepaald gedrag toeneemt of juist afneemt. Als je snapt hoe een paard leert, kun je het gedrag veel gerichter sturen, trainen of bijsturen zonder frustratie. Dit maakt je niet alleen een effectievere trainer, maar draagt ook bij aan het welzijn van het paard: minder stress, meer duidelijkheid en vertrouwen in de mens.

Vraag 2:
Waarom is het belangrijk om de verschillende leerfases van een paard te herkennen?

Antwoord:
Een paard dat een nieuwe oefening leert (aanleerfase)  heeft andere begeleiding nodig dan een paard dat al in de generalisatie- of beheersfase zit. Door deze fases te herkennen kun je als trainer of eigenaar veel beter inspelen op wat het paard nodig heeft. Je voorkomt overvraging en weet precies wanneer je iets moeilijker kunt maken of juist moet herhalen. Dit zorgt voor een harmonieuzer leerproces en draagt bij aan blijvend en betrouwbaar gedrag.

Vraag 1:
Wat verstaan we onder een 'nieuwe wijze van paarden houden' en wat zijn daar de belangrijkste inzichten uit?

Antwoord:
We kijken naar huisvestingsvormen die meer aansluiten op de natuurlijke behoeften van het paard, zoals leven in kuddeverband, vrije beweging en sociaal contact. Denk aan systemen als paddock paradise of groepshuisvesting. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat dit het risico op gedragsproblemen drastisch vermindert. In de les bespreken we de voor- en nadelen, zodat mensen bewust keuzes kunnen maken die passen bij hun situatie én bij het welzijn van hun paard.

Vraag 2:
Hoe helpt deze kennis mensen om betere keuzes te maken voor hun paarden?

Antwoord:
Veel mensen volgen nog traditionele stalsystemen zonder te weten dat die tot stress, frustratie of zelfs stereotype gedrag kunnen leiden. Door kennis te delen over natuurlijke gedragsbehoeften van paarden – ondersteund door praktijkvoorbeelden en onderzoek – openen we ogen. Zo leren mensen observeren, signaleren en uiteindelijk ook huisvesting en verzorging aanpassen voor gelukkiger, gezonder gedrag bij hun paard.

Vraag 1:
Wat zijn lichamelijke oorzaken van gedragsproblemen bij paarden die vaak over het hoofd worden gezien?

Antwoord:
Denk aan gebitsproblemen, maagzweren, pijn aan rug of benen, hormonale verstoringen of neurologische issues. Deze kunnen zich uiten in plots verzet, bokken, angst of agressie. In de les leer je welke signalen kunnen wijzen op een medische oorzaak, zodat je gedrag niet alleen als 'lastig' ziet maar de oorsprong begrijpt. Hiermee voorkom je verkeerde training of onnodige straf, en kun je tijdig een dierenarts inschakelen.

Vraag 2:
Waarom is het belangrijk dat gedragstherapeuten basiskennis hebben van diergeneeskunde?

Antwoord:
Omdat gedrag en gezondheid onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Als therapeut of eigenaar moet je kunnen inschatten wanneer gedrag een medische oorzaak heeft. In deze les leren we hoe je een goede anamnese afneemt en medische signalen herkent. Zo werken we multidisciplinair aan welzijn en kunnen we het paard sneller en effectiever helpen.

Vraag
"De les heet EHBO bij gedragsproblemen. Dat klinkt alsof het gaat over snel ingrijpen bij lastige situaties met paarden. Wat leer je precies?"

Antwoord
"Precies dat: wat je kunt doen op het moment dat een paard niet mee wil uit de wei, niet wil trailerladen, of niet stil wil staan bij de hoefsmid of dierenarts. We geven je geen trucjes, maar onderbouwde strategieën waarmee je in lastige situaties rust kunt bewaren én het gedrag kunt begeleiden. Daarbij kijken we naar de motivatie achter het gedrag en wat de stressoren kunnen zijn. De technieken die we aanleren zijn gebaseerd op leerprincipes en wetenschappelijke inzichten over hoe paarden leren en reageren onder druk."

Vraag
"Wat levert het je op om deze les te volgen, zeker als je al wat ervaring hebt met paarden?"

Antwoord
"Ook ervaren mensen lopen soms vast bij bijvoorbeeld het laden van een paard of het uit de wei halen. Het helpt dan enorm om te weten: welk gedrag zie ik, waarom gebeurt het, en hoe kan ik het begeleiden zonder escalatie? Deze les geeft je tools waarmee je effectiever en veiliger kunt handelen. Bovendien werk je aan meer vertrouwen tussen jou en het paard. Dat is niet alleen praktisch, maar versterkt ook jullie relatie op de lange termijn."

Vraag 1:
Wat kunnen studenten verwachten te leren over stress bij paarden?

Antwoord:
We behandelen hoe je stress herkent, wat de oorzaken kunnen zijn en vooral wat je eraan kunt doen. We onderscheiden acute van chronische stress en koppelen dat aan concrete gedragingen. De studenten leren dit niet alleen theoretisch, maar ook aan de hand van videobeelden en praktijkvoorbeelden. Deze kennis is cruciaal om gedrag goed te interpreteren en gericht te verbeteren. Het helpt je paard beter begrijpen én beter begeleiden.

Vraag 2:
Hoe helpt wetenschappelijke kennis over stress studenten in de praktijk?

Antwoord:
Veel mensen herkennen stress pas als het al uit de hand is gelopen. Wetenschappelijke inzichten helpen om vroegtijdige signalen te herkennen en preventief te handelen. Studenten leren onderbouwde keuzes maken, bijvoorbeeld in training of huisvesting, zodat het welzijn verbetert en probleemgedrag vermindert. Het is een sleutel tot effectievere begeleiding én een gelukkiger paard.

Vraag 1:
Wat leren studenten over moderne dressuurtraining in jouw les?

Antwoord:

Een essentieel principe van dressuur is dat het paard niet in dienst staat van de dressuur, maar dat de dressuur het paard dient. Het doel is het paard te helpen zich beter in balans te bewegen, zowel met grondwerk als onder de ruiter. Fysiek én mentaal welzijn vormen daarbij de basis voor een duurzame samenwerking, waarin paard en mens met plezier samen werken.

Ik leer studenten hoe de opleiding van een paard kan worden opgebouwd — vanaf de basis tot het hoogste niveau — met respect voor de klassieke dressuurprincipes, aangevuld met moderne methodes zoals clickertraining, zowel onder het zadel als vanaf de grond.

Ik deel mijn ervaring uit de topsport en als stalruiter, waar ik heb gezien hoe het anders en beter kan voor paard én mens. Voor mij is het belangrijker om bruggen te bouwen binnen de paardenwereld dan om verdeeldheid te zaaien. 

Vraag 2:
Wat is de meerwaarde van jouw ervaring als Grand Prix amazone voor deze les?

Antwoord:

Ik ben de eerste ruiter ter wereld met een Murgese paard in Grand Prix dressuur.

Ik maak deel uit van het A-kader Working Equitation en vertegenwoordigde Nederland op het EK in Tsjechië. Tijdens het NK 2024

won ik de bronzen medaille op Master-niveau.

Mijn paarden hebben bij mij thuis sociaal contact, staan 24/7 buiten met vrije uitloop stal en hebben onbeperkt toegang tot ruwvoer. Mijn paarden dragen geen hoefijzers en ik train met clicker training. 

In de paardenwereld lijkt het bijzonder om met dit management in de topsport mee te rijden. Maar ik geloof: ik rijd geen topsport ondanks mijn management, maar juist dankzij mijn management. Mijn paarden blijven fysiek én mentaal fit en blessurevrij doordat ik hun welzijn centraal stel.  In mijn lessen deel ik praktische tips en persoonlijke ervaringen die laten zien dat topsport en welzijn hand in hand kunnen gaan.

Vraag 1:
Wat zijn kalmerende signalen bij paarden, en waarom is het belangrijk die te herkennen?

Antwoord:
Kalmerende signalen zijn gedragingen die paarden inzetten om spanning te reguleren of om sociale interacties soepeler te laten verlopen. Denk aan gapen, likken, wegkijken of lichaamshoudingen. In mijn les leren studenten deze signalen herkennen en interpreteren in verschillende spanningsniveaus. Dit stelt hen in staat om het juiste moment te kiezen voor contact of training, wat leidt tot meer wederzijds vertrouwen.

Vraag 2:
Hoe kun je kalmerende signalen praktisch toepassen in de omgang met paarden?

Antwoord:
Door deze signalen te herkennen kun je inschatten of je paard zich veilig voelt. Je kunt je gedrag aanpassen om spanning te verlagen of juist te voorkomen. We oefenen met videoanalyse en praktijkopdrachten. Studenten merken vaak dat hun paarden beter op hen reageren, rustiger zijn en meer willen samenwerken. Het vergroot dus niet alleen je kennis, maar ook je vaardigheid in het bouwen aan een sterke relatie met je paard.

Vraag 1
Deze les gaat over de oorzaken van rijtechnische problemen. Waarom is het belangrijk om die oorzaken goed te begrijpen?"

Antwoord
"Veel rijtechnische problemen – zoals een paard dat achter de hand blijft, scheef loopt of juist explosief reageert – worden vaak als ‘ongehoorzaam’ bestempeld. Maar in werkelijkheid ligt er vaak iets anders onder: fysieke ongemakken, verkeerd begrepen hulpen, of stress. In deze les leg ik aan studenten uit hoe ze gedrag kunnen analyseren met een open blik en hoe ze signalen vroegtijdig kunnen herkennen. Daarbij maken we gebruik van wetenschappelijke inzichten over biomechanica, leerprocessen en pijnherkenning bij paarden. Zo voorkom je dat je het symptoom bestrijdt, terwijl je de oorzaak laat liggen."

Vraag 2
"Wat levert deze les je concreet op in de omgang en training van een paard?"

Antwoord
"Je gaat beter kijken, beter voelen en beter interpreteren. Door de mogelijke oorzaken van rijproblemen te leren kennen, kun je sneller schakelen: ligt het aan de training, aan de gezondheid, aan het zadel? Daardoor werk je niet langer in de blinde vlek, maar met gerichte verbeteringen. En het mooie is: dat komt niet alleen de prestaties ten goede, maar vooral ook het welzijn van het paard. Dat is waar het uiteindelijk om draait."

Vraag

Jouw les over het trainen en begeleiden van paarden met choice and control — waarom is dat zo belangrijk? Wat levert dat op voor de praktijk?"

Antwoord
"Als een paard keuzemogelijkheden heeft en zelf invloed kan uitoefenen op wat er gebeurt, zie je een enorme verandering in zijn gedrag en welzijn. Het stressniveau daalt, de samenwerking wordt beter. En dat is niet alleen iets wat we denken — daar ligt stevige wetenschap onder. Uit onderzoek blijkt dat dieren veel beter leren én zich veiliger voelen wanneer ze enige controle hebben. In onze les leer je hoe je dat in je training kunt toepassen. Het mooie is: je hoeft niet te kiezen tussen effectiviteit en welzijn. Het gaat juist hand in hand."

Vraag
"En dan gaat de les ook over cognitie en emoties bij paarden. Waarom is dat relevant voor iemand die met paarden werkt?"

Antwoord
"Veel mensen denken dat emoties bij paarden lastig meetbaar zijn, maar we hebben inmiddels aardig wat wetenschappelijke studies die daar inzicht in geven. Paarden hebben verwachtingen, voorkeuren, ze herkennen patronen — ze denken meer dan we lang dachten. Door te begrijpen hoe een paard informatie verwerkt en welke emoties daarbij een rol spelen, kun je veel gedrag verklaren. En als je gedrag kunt verklaren, kun je er ook beter op inspelen. Je voorkomt misverstanden, conflicten, of zelfs gevaarlijke situaties. Uiteindelijk helpt deze kennis je om op een eerlijkere én effectievere manier met paarden om te gaan."

Vraag
Deze les gaat over over cognitie en emoties bij paarden, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Waarom is dat belangrijk voor mensen die met paarden werken?"

Antwoord
"Paarden zijn denkende én voelende wezens. Ze nemen waar, leggen verbanden, maken keuzes en ervaren emoties zoals frustratie, angst of plezier. In deze les laten we zien hoe paarden de wereld cognitief beleven en hoe hun emoties invloed hebben op hun gedrag. De kennis komt rechtstreeks uit recente studies, waarbij bijvoorbeeld is gekeken naar gezichtsuitdrukkingen, leerprocessen en stresssignalen. Als je weet hoe een paard denkt en voelt, kun je beter communiceren, realistische verwachtingen hebben en gedragsproblemen voorkomen."

Vraag
"Wat verandert er concreet in je omgang met paarden als je deze les hebt gevolgd?"

Antwoord
"Je leert om gedrag niet alleen te zien als iets wat ‘moet worden opgelost’, maar als een vorm van communicatie. Je gaat anders kijken naar signalen van spanning, overprikkeling of juist ontspanning. Dat helpt je om betere keuzes te maken in training, huisvesting en omgang. Of je nu recreatief rijdt of professioneel werkt: deze kennis maakt je empathischer, effectiever en zorgt voor een betere relatie tussen mens en paard. Het is echt een eyeopener."